Filipovyj pôst

Tak, dorohije, čas  biežyt I uže połowina pôsta, tak skazati, za nami. Treba było pospiêti z chrystinami, so siatkovanniem vôsiemnaccatoj hadauščyyny naradžennia, s wiêncanniem. A chto ne pospieł, musit teperki  pačakati.

Našy babuli, dziaduli, vsiê našy prędki bôlš, razumiejjecca, post perežywali. A i z jedoju było wielmi ciažko, i zostawałosia jesti tolki kapustu, horoch, hryby – chto što sobrał, nasušył, zachował na zimu. Tak i liêhko dohadatisia, čôm potom, na ščôdryj wiečar, i takaja jeda stojała na stolie. Nu, u koho stojała, u toho stojała – ne zabywajte, što zwyczaj jesti 6. Studnia pryjšôł do nas z zachodu, tak jak jołka. W kaliendarowi toj deń oboznačenyj kak strohij post – do samoi Wsiunočni!

Štož,našy prędki na wiôsci bôlsš adčuwali i perežywali toj čas – na dworie moroz i -30 nie odin raz, sniêhu pa kalieni, zimno, temno, spakojna, spiwati można piesni tôlki postowyje (chotia koliadki tože - moja prababulia howoryła, što na koliadki nema posta) i jesti tože ne ma wielmi čaho. Tak i my ne zabywajmo, treba wyklučayti na krychu i radiwo, i telebačennie, i komputera, wsie hety gadajki. Najliêpš byłoby pospiwati tyje postowyje piesni. Ja ich sama ne znaju, ale obiščała sobie na Ruzdwo pohoworyti z obiema babuškami pro daunyje zwyčai na Filipowyj Pôst i na swiato.

Toje samoje i Vam proponuju – sobirajte, i sami powtoriajte.
I ne zabud’te pawuka i diducha podrychtowati!

A tiem, kotoryje i dysia načynajut sviatkovannie, žadaju vsioho dobroho!

Skit w Odrnkach zimoju. Nema snieha jak raz, ale zima była! Ruzdwo 2014. Autar zdymka: moj Čołoviêk.

Našy hovorki

Moja babul’a, taja, kotoraja rodiłasia v Orieškovi, a potom perejiêchała do diêda, muža svojoho, na Kojłovśkuju koloniju, tak mnie koliś howoryła:
„U Kojłuv skažut >>zabył<<, ale w Orieškovi >>zabuł<<. Bo jak v Orieškovi skažut >>zabył<<, to bude značyti >>kohoś zabił<<; a jak skażut >>zabił<<, to značyt na prykład hvozdia u stienu”.

Raznyje našy hovorki. U kotoruju viôśku ne pojiêdeš – zdajecce inakš hovorat.
Toj akaje, toj dziakaje, toj tverdo howoryt, to jak tverdo, to zarazki howorat, što Ukrainiec. Miahkich howork z akaniem i dziakaniem najbôlš na połunoč i u samoj Biełaruskoj hranicy.
I časom odny i z druhich pudsmivajutsia, a o tyje spud Narouki to tolki “robici”, “dzialici”, a tym spud Čeremchy to”kit” po dachowi chodit.
Ale vsie pojmucca;
i koli siadut za odnym stołom, jak u mene na prykład koliś udałosia u chati sobrati siemiju i z połunočy i z południa rehiona, tohdy ide pereriez usiech praktyčno hovorok, toj spud Sokołki skaže „rabić”, toj s pud Čeremchy skaže „kiń”, značyt kôń u środkovuj hovorci, a nie”kiń” štoś na podłohu, toj skaže „hete”, toj „siête” i vsie dohovoratsia biez problemu! Časom na prykład ide wymiena “a jak u Was na toje hovorat albo hovoryli”, “a jak toje nazyvali”? I tolki cikavo posłuchati i sobie zapamiatati, što je takije a takije raznicy, a vsie i tak odnoju połončeny doloju.

Ja, jak u peršum postovi napisała, posłuhujusia kodyfikacjiej sotvoriênoj na osnovi tak zvanuj środkovuj hovorki. Jak raz u takoj vyrosła, tak i mnie liêhko prysvoiti. Teperki tôlki pisati i hovoryti zostałoś. Tak što hovrtie – z bat’kami, z babul'ami i diêdami, miêž soboju – tverdo, miahko, jak u Was tam je. Pišytie – maili, piśma, notki do skliêpa, esemski (u telefonach je teperki bukv kolki choč, można do pudlaśkoho vybirati). Važno, štob toje robiti, movu pudtrymyvati i razvivati, to značyt – robiti toje, što našy bat’ki ne zrobili. A pro sioje bude šče u inšch tekstach.

Mapka howork uziata zo storonki "Howorymo po swojomu"  https://pl-pl.facebook.com/howorymoposwojomu